Agenda: Evenementen

Rommelmarkt - Chênée

Rommelmarkt - Chênée

Markten en Rommelmarkten Markten

Place du Gravier
Chênée - Liège

Rommelmarkt - Estaimpuis (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Estaimpuis (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place du Sacré Coeur
Estaimpuis - Hainaut

ZOO Antwerpen

Diverse Activiteiten

Zoo d'Anvers
Antwerpen - Anvers

Welkom terug! ZOO Antwerpen mag opnieuw zijn deuren openen vanaf 18 mei. Tot en met 31 mei kunnen enkel abonnees ons bezoeken. Vanaf 1 juni kan ook het grote publiek dat. Iedereen hoort een bezoek te reserveren in een specifiek tijdsslot. Dat reserveren kan op deze website vanaf vrijdag 15 mei voor abonnees en vanaf 18 mei voor het grote publiek. Hier kunnen jullie alle ontwikkelingen op de voet volgen. Tot snel, zorg goed voor elkaar! In het hart van de stad ontdek je ZOO Antwerpen, de mooiste 19de eeuwse dierentuin ter wereld!. Het prachtig decor behoort tot het culturele erfgoed. Honderden exotische dieren verwelkomen je : olifanten, brilberen, (zee)leeuwen, okapi’s, gorilla’s,… Elk weer is ZOO weer! Weer of geen weer: een bezoekje aan ZOO Antwerpen is altijd de moeite. Zelfs als het regent, kan je het bij ons droog houden. Duik in een van onze vele historische gebouwen of warm je even op in de wintertuin. Hieronder vind je een overzicht van onze binnenattracties.

Rommelmarkt - Erquelinnes (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Erquelinnes (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Rue Albert 1er
Erquelinnes - Hainaut

Rommelmarkt - Petit-Enghien (zondag)(elke week)

Rommelmarkt - Petit-Enghien (zondag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Petit-Enghien
Petit-Enghien - Hainaut

Rommelmarkt - Enghien (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Enghien (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Pierre Delanoy
Enghien - Hainaut

Rommelmarkt - Enghien (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Enghien (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Enghien
Enghien - Hainaut

Rommelmarkt - Elouges (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Elouges (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Elouges
Elouges - Hainaut

Rommelmarkt - Ellezelles (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Ellezelles (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place d'Ellezelles
Ellezelles - Hainaut

Rommelmarkt - Dottignies (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Dottignies (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Grand-Place Dottignies
Dottignies - Hainaut

Rommelmarkt - Cuesmes (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Cuesmes (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place de Cuesmes
Cuesmes - Hainaut

Rommelmarkt - Courcelles (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Courcelles (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Franklin Roosevelt
Courcelles - Hainaut

Op weg met Zeno: educatief spel (9-12 jaar)

Elke dinsdag van 11:00 tot 19:00 / woensdag van 11:00 tot 19:00 / donderdag van 11:00 tot 19:00 / vrijdag van 11:00 tot 19:00 / zaterdag van 11:00 tot 19:00 / zondag van 11:00 tot 19:00 / maandag van 11:00 tot 19:00

Evenementen voor kinderen Expo voor kinderen

BELvue Museum
Bruxelles - Bruxelles

Pour enfants de 9 à 12 ans.

Rommelmarkt - Châtelineau (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Châtelineau (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Wilson
Châtelineau - Hainaut

Ik ben de Minister! : educatief spel (6-8 jaar)

Elke maandag,dinsdag,woensdag,donderdag,vrijdag,zaterdag en zondag van 11:00 tot 19:00

Evenementen voor kinderen Expo voor kinderen

BELvue Museum
Bruxelles - Bruxelles

Pour enfants de 6 à 8 ans.

Rommelmarkt - Châtelet (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Châtelet (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place du Marché à Châtelet
Châtelet - Hainaut

Rommelmarkt - Châtelet (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Châtelet (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place de l'Hôtel de Ville
Châtelet - Hainaut

Speciale volwassenen

Speciale studenten

Straat fotografie Brussel najaar 24

Elke donderdag van 19:00 van 22:00

Stages / Cursussen Ateliers

GC Elzenhof
Ixelles - Bruxelles

Workshops street photography en street walks cursus

Rommelmarkt - Herseaux (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Herseaux (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Herseaux
Herseaux - Hainaut

Space Hero

Tentoonstellingen Varia

Euro Space Center
Libin - Région Wallonne

U kruipt alleen,met uw gezin of met vrienden in de huid van een Space Hero en neem deel aan een ruimtemissie. Dit rollenspel op tablet speelt zich buiten af. U kruipt in de huid van een Space Hero en aan de hand van een tablet neemt u deel aan een ruimtemissie in open lucht. U reist doorheen de ruimtetijd van 4 werelden: de verovering van de ruimte, telecommunicatie, sterrenkunde en ruimte-industrie. U gaat uitdagingen aan (denkvermogen, bekwaamheid, waarneming) en wint punten naargelang de snelheid en de juistheid van uw antwoorden... maar ook van de eigenschappen van uw personage! Vergis u dus niet, kies de goede avatar!

Rommelmarkt - Montignies-sur-Sambre (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Montignies-sur-Sambre (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Albert 1er
Montignies-sur-Sambre - Hainaut

Tweedehands fietsen

Elke zondag

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten

Gent - Oost-Vlaanderen - Vlaams Gewest

Op zoek naar een deftige tweedehandsfiets? Kom dan op zondag naar de Oude Beestenmarkt. Je kan er tweedehands fietsen kopen tussen 7 en 13 uur.

Rommelmarkt - Gosselies (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Gosselies (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place des Martyrs
Gosselies - Hainaut

Rommelmarkt - Kain (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Kain (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Kain
Kain - Hainaut

Toegang voor mensen met beperkte mobiliteit

Speciale volwassenen

Article 27

Speciale gezinnen

Speciaal voor kinderen

Speciale studenten

Generations of Resilience

Elke dinsdag,woensdag,donderdag,vrijdag en zaterdag van 12:00 tot 18:00

Tentoonstellingen Foto's

Hangar Art Center
Ixelles - Bruxelles

Hangar heeft ervoor gekozen om de rijkdom en diversiteit van fotografische creatie in Oekraïne te tonen in een uitgebreide tentoonstelling met 22 kunstenaars, die een transgenerationeel en historisch perspectief presenteert.

Ballroom en Latijn Dansen lessen beginners Brussel

Elke zondag van 20:05 tot 20:55

Stages / Cursussen Cursussen

Dynamodance.com (Merode-Montgomery)
Woluwe-Saint-Pierre - Bruxelles

Ballroom en Latijn Dansen lessen beginners Brussel

Mimi & Momo: educatief spel (3-5 jaar)

Elke maandag,dinsdag,woensdag,donderdag,vrijdag,zaterdag en zondag van 11:00 tot 19:00

Evenementen voor kinderen Expo voor kinderen

BELvue Museum
Bruxelles - Bruxelles

Pour enfants de 3 à 5 ans.

Rommelmarkt - Charleroi (zondag)(elke week)

Rommelmarkt - Charleroi (zondag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Charles II
Charleroi - Hainaut

Rommelmarkt - Ransart (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Ransart (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Ferrer
Ransart - Hainaut

Rommelmarkt - Ghlin (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Ghlin (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place de Ghlin
Ghlin - Hainaut

Rommelmarkt - Schaerbeek (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Schaerbeek (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Rue Royale
Schaerbeek - Bruxelles

Rommelmarkt - Antwerpen (zaterdag/zondag)(elke week)

Rommelmarkt - Antwerpen (zaterdag/zondag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten

Vogelmarkt
Antwerpen - Anvers

Rommelmarkt - Maurage (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Maurage (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Maurage
Maurage - Hainaut

Rommelmarkt - Haine-Saint-Pierre (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Haine-Saint-Pierre (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Grand-Place de Haine-Saint-Pierre
Haine-Saint-Pierre - Hainaut

Rommelmarkt - Sint-Truiden(elke week)

Rommelmarkt - Sint-Truiden

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten

Overdekte Veemarkt
Sint-Truiden - Limbourg

Atlantis - The Immersive Odyssey

Elke maandag,woensdag,donderdag,vrijdag,zaterdag en zondag van 10:00 tot 18:30

Evenementen voor kinderen Expo voor kinderen

Ixelles - Bruxelles

Een totale onderdompeling in een fascinerende onderwaterwereld

Rommelmarkt(elke week)

Rommelmarkt

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten

Parking Carrefour Waterloo
Waterloo - Brabant Wallon

Antiek- en brocantemarkt Tongeren

Elke zondag van 06:30 tot 13:00

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten

Tongeren - Limburg - Vlaams Gewest

Uitslapen op zondag? Niet in Tongeren. Vanaf 7 uur transformeert de oudste stad van België tot één grote – bijna middeleeuwse – marktplaats. Zo'n 40 gerenommeerde antiekshops en 350 (gespecialiseerde) standhouders pakken er uit met eeuwenoud antiek, brocante, design, vintagespullen en zeldzame collectorsitems. Vanuit alle uithoeken van de wereld zakken duizenden bezoekers af naar deze wekelijkse antiekhotspot. De bruisende sfeer in de historische setting is dan ook legendarisch.Tip: vroege vogels spotten de meest interessante kostbaarheden. In de vaste antiekshops langs het parcours kan je ook op weekdagen telefonisch of via mail terecht voor deskundig advies. Alle contactgegevens vind je in de Antiekbrochure. Meer weten? Haal de gratis Antiekbrochure met routemap, hotspots en antiekshops uit bij Toerisme Tongeren.

Armand Hutereau als etnomusicoloog

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Tijdens de expeditie die Armand Hutereau (1875-1914) tussen 1911 en 1913 ondernam voor het Museum van Belgisch Congo verzamelde hij tal van muziekinstrumenten. Hij maakte ook muziekopnamen en legde dans en muziek vast op film. Ook al was Hutereau geen professionele etnomusicoloog, toch hebben zijn open geest, zijn pragmatische aanpak en zijn zin voor nauwkeurige documentatie geleid tot een schat aan gegevens en objecten. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bezit in totaal 642 muziekinstrumenten die door Hutereau werden verzameld. Sommige muziekinstrumenten vormen materiële getuigen van eeuwenoude tradities. Bij andere zien we de bekwaamheid van sculpteurs en instrumentenbouwers die zich aanpasten aan de smaak van Europeanen en hun voorkeur voor gedecoreerde kunstvoorwerpen. Hiervan getuigen mooi gedecoreerde hoorns, en harpen met ivoren hals van bij de Mangbetu. Hutereau maakte 254 wassen rollen met geluidsopnamen in het gebied van de Ubangi en de Uele. Deze wassen rollen werden recentelijk gedigitaliseerd in het Etnologisch Museum van Berlijn. Hij was ook één van de eersten om bewegende beelden van de inheemse bevolking vast te leggen op nitraatfilm. Hutereau’s reisgezel Vandenbrouck monteerde deze beelden tot in totaal 80 filmfragmenten, die vandaag bewaard zijn in de vorm van 7 zwartwit filmrollen. De films laten scènes zien uit het dagelijkse leven. We zien mannen die touw maken of spelletjes spelen, vrouwen die deeg kneden of koken, kuddes olifanten die een dorp naderen, een kano die aanmeert en gezinnen die naar de kerk gaan. Een Europeaan reist door het land met een grote groep dragers. Elke filmrol bevat fragmenten waarin muziek wordt gemaakt. Voor de lens van Hutereau speelt een man op een spleettrom en een danser wordt begeleid door xylofoonspel. Een chef danst op ritmisch gezang en we zien dansende vrouwen in lange jurken. Een oprukkende militaire fanfare laat duidelijk de Europese invloed zien.

Op zoek naar traditionele muziek in Congo en in Rwanda in de jaren 1970

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

In 1966 kreeg de etnomusicologie als wetenschap een vaste plaats in het museum. De opdracht van de afdeling was de traditionele muziek, en de bijhorende muziekinstrumenten en dansen, te registreren, te beschrijven, te analyseren en onder de vorm van allerlei publicaties aan een breed publiek voor te stellen. Het fotoarchief van de afdeling laat zien hoe tijdens diverse wetenschappelijke zendingen dit doel werd nagestreefd. Dankzij de institutionele samenwerking met het Institut National de Recherche Scientifique (INRS) van Butare werd van 1973 tot 1985 onderzoek verricht naar de Rwandese muziek- en danscultuur. Dit resulteerde in een belangrijke collectie klank- en beeldopnamen, die een overzicht biedt van het hele gamma aan muziekuitingen uit die periode in Rwanda. In de jaren 1970 leidde een samenwerkingsakkoord met het toenmalige Zaïre tot de oprichting van het Institut des Musées Nationaux du Zaïre (IMNZ). Hierdoor kon musicologisch onderzoek worden gestart in de provincies Shaba (Katanga) en Kasai. Eerst kwam de Luba-muziek aan bod, met vooral aandacht voor de muziekinstrumenten en de liederen die het sociale en religieuze leven kenmerkten. Vervolgens kon met de steun van de Lunda-keizer, de Mwaant Yaav, een gelijkaardig onderzoek worden gevoerd bij de Lunda, waar de muziek werd opgenomen die hoorde bij diverse rituelen en gebruiken. Ook bij de Salampasu tenslotte werden dansen en muziekensembles geregistreerd waarvan het bestaan tot dan toe ongekend was. Muzikanten en dansers werkten graag mee en waren overal erg opgezet met de belangstelling voor hun muziek. De geluidsopnames en de bijhorende foto’s en archieven vormen een onschatbare bron van informatie over de traditionele muziek van Centraal-Afrika. Bovendien werd de collectie audio-opnames intussen volledig gedigitaliseerd!

De beeldhouwkunst van de Ovimbundu

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

De Ovimbundu zijn een belangrijke Angolese bevolkingsgroep in de huidige provincie Benguela. De kunst van deze cultuur is niet goed gekend bij het grote publiek en het aantal Ovimbundu-werken is betrekkelijk schaars. Niettemin bezit het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) een van de voortreffelijkste Ovimbundu-verzamelingen. De aanwezigheid van deze collectie in een museum dat oorspronkelijk gewijd was aan wat we nu de DR Congo noemen, is grotendeels te danken aan Robert Verly. Kunstschilder Robert Verly (1901-1963) maakte aanvankelijk deel uit van de Commissie voor de Bescherming van de Inlandse Kunsten en Ambachten (COPAMI). In de jaren 1940 werd hij door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis van Brussel (KMKG), belast met een etnografische zending in Angola. Tijdens deze zending verzamelde hij de Ovimbundu-beeldjes waarvan er hier enkele worden voorgesteld. De objecten werden eerst ingeschreven in de KMKG, voor hun overbrenging naar het KMMA tussen 1967 en 1979. Robert Verly verzamelde uitgebreide informatie over het geestelijke en materiële leven van de Ovimbundu en de Kimbundu. De voortijdige dood van de onderzoeker verhinderde de publicatie van het merendeel van zijn werken en onderzoek.. De selectie van voorgestelde objecten maakt het mogelijk om, aan de hand van door Robert Verly of door andere onderzoekers verzamelde gegevens, inzicht te verkrijgen in bepaalde aspecten van het religieuze, sociale en politieke leven van de Ovimbundu. We treffen enerzijds bijzonder fijn gesculpteerde mannelijke en vrouwelijke beeldjes aan, anderzijds enkele cefalomorfe knotsen en tenslotte andere voorwerpen zoals pijpen. Algemeen genomen kunnen deze objecten op basis van hun functie in vier grote categorieën worden ondergebracht. Bepaalde voorwerpen zijn verbonden met de soma (de chef of heerser), andere met activiteiten van de ocimbanda (de waarzegger), en enkele, met een vaak erg grove plastiek, zijn gekoppeld aan jachtrituelen. Tenslotte is er ook nog een sculpturale productie die uitsluitend bestemd was voor de verkoop aan Europeanen, zoals aan Robert Verly.

De hoofdrolspelers van de Onafhankelijkheid

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bewaart de archieven van Jules Gérard-Libois (1923-2005). Hij was de oprichter van het Afrika Studie- en Documentatiecentrum (ASDOC). Dit befaamde centrum is nu in het KMMA opgenomen als de afdeling Eigentijdse Geschiedenis. De archieven van Jules Gérard-Libois bevatten, onder andere, een belangrijke verzameling foto’s die informatie verschaffen over de evenementen en de figuren die een ingrijpende rol gespeeld hebben bij de onafhankelijkheid van Congo en gedurende de postkoloniale periode. Deze bevatten bovendien geluidsopnames van de onderhandelingen tussen België en Congo uit 1960, evenals een collectie werken en tijdschriften. De archieven werden opgebouwd tussen 1958 en 2004 tijdens de volledige beroepsactiviteit van Gérard-Libois. Dit gebeurde in het kader van publicatieprojecten van werken gewijd aan de politieke evolutie van Congo en de Belgisch-Congolese betrekkingen, wat de belangrijkste onderzoeksdomeinen waren van het Centrum voor socio-politiek onderzoek en informatie (Centre de recherche et d'information socio-politiques ou CRISP ), dat ook door Gérard-Libois opgericht werd. Deze werken waren vooral bestemd om Congolese onderzoekers toegang te verschaffen tot betrouwbare bronnen over de geschiedenis van Congo. De archieven overspannen een heel groot stuk van de Congolese geschiedenis, gaande van 1940 tot het moment dat Laurent Désiré Kabila in 1997 aan de macht komt. Een heel belangrijke reeks is gewijd aan de werken van de Belgische parlementaire Onderzoekscommissie over de omstandigheden van de moord op Patrice Lumumba, de toenmalige eerste minister van Congo, in januari 1961. J. Gérard-Libois zetelde als expert in deze commissie in 2000-2001. De tweede belangrijke reeks is die over de rol van Che Guevara in de Congolese guerrilla in 1965. De andere reeksen handelen over Congo tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945), de periode voorafgaand aan de onafhankelijkheid van 1960, de opstanden tijdens de jaren 1960, het regime van Mobutu (1965-1993), het traject van Laurent Désiré Kabila (1979-1999), enz.

De collectie memorabilia van Henry Morton Stanley

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

De beroemde ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley (1841-1904) nam van zijn Afrika-reizen grote verzamelingen voorwerpen en specimens mee naar Groot-Brittannië. Een groot deel daarvan, zoals zaden en stalen van gesteenten, verzamelde Stanley tijdens zijn laatste expeditie, de Emin Pasha-reddingsexpeditie (1887-1890), ondanks pech met kano’s en een gebrek aan dragers. Stanley was verzot op het verzamelen van wapens, die hij thuis aan de muren hing. Zijn publicaties droegen bij tot het classificeren van een aantal voorwerpen, meestal afkomstig uit de Swahili- en Zande-regio’s, maar voor sommige is er vandaag nog altijd geen verklaring. Andere voorwerpen van Stanley zijn het kompas, de thermometer, de hoogtemeter, de sextant en de kunstmatige horizon. Aanvankelijk was Stanley als journalist en selfmade man niet welkom in wetenschappelijke kringen. Ook na zijn succesvolle expeditie en zoektocht naar dokter Livingstone (1871-1872) hadden aardrijkskundigen nog twijfels bij wat hij had gepresteerd. Om die reden werden zijn volgende expedities naar Afrika (1874-1877) en die namens koning Leopold II (1879-1884) voorafgegaan door zorgvuldige voorbereidingen. Om te beantwoorden aan de verwachtingen van de genootschappen van geleerden en aan die van het grote publiek, droeg hij steevast de verplichte attributen en wetenschappelijke instrumenten van de moderne reiziger met zich mee. Uit zijn notities blijkt dat hij de positie van zijn karavaan nauwgezet rapporteerde en de landschappen en vegetatie bestudeerde en beschreef. In 1954 herdacht het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika de 50ste verjaardag van het overlijden van Henry Morton Stanley. Zijn adoptiezoon, Denzil, greep de gelegenheid aan om een schenking te doen van meer dan 300 memorabilia uit het landgoed van zijn ouders in Furze Hill, in het Britse graafschap Surrey. De collectie bestaat uit aantekeningen van Stanley’s reizen, en eretekens en prijzen die hij ontving. De collectie van Stanley-objecten van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika is het enige samenhangende overblijfsel van de uitgebreide collectie die Stanley aanlegde. In 2002 maakten Stanley’s erfgenamen het landgoed in Furze Hill leeg. De overgebleven archieven, foto’s en souvenirs gingen onder de hamer en het huis werd verkocht.

Persona. Maskers uit Afrika

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Veel bevolkingsgroepen uit subsaharaans Afrika gebruikten, en gebruiken soms nog steeds, maskers voor rituele, politieke of feestelijke doeleinden. Het ene doel sluit het andere overigens niet altijd uit. Het masker moet worden beschouwd als een geheel dat zowel het object omvat – het eigenlijke masker – als de danser, zijn kostuum en de totale visuele manifestatie. Vandaag zijn de maskers in onze musea verworden tot ‘levenloze’ objecten, doorgaans uitsluitend vertegenwoordigd door in hout gebeeldhouwde gezichten. Veralgemenend kunnen we stellen dat masker ontworpen zijn om het gelaat en de identiteit van de dragers te verbergen. Daarnaast echter onthullen de maskers, met name door hun stilistische kenmerken, informatie over de identiteit van de bevolkingsgroepen die ze in scène brachten tijdens specifieke ceremonies. De samenlevingen die maskers creëerden en gebruikten, beschouwden ze als complexe en levende persoonlijkheden. De meerduidigheid van de term ‘persona’ – de titel van een tentoonstelling in het KMMA in 2009 – vat hun karakteristieken mooi samen. Deze oude Latijnse term heeft immers zowel betrekking op de theateracteur, op de rol die hij speelt als op het door hem gedragen masker. Maskers werden in tal van contexten gebruikt. In meerdere West-Afrikaanse landen worden ze nog steeds aangewend om bovennatuurlijke wezens op te roepen: goden, natuurgeesten en voorouders. Toch blijkt dat ze steeds vaker een ludieke rol spelen. Dit is ook het geval in Congo bij de enkele bevolkingsgroepen die de maskers nog laten dansen. De hier voorgestelde selectie toont representatieve voorbeelden van een aantal functies die maskers gewoonlijk vervullen: heksenjager, beschermer van de oogst en van het dorp, opvoeder tijdens de initiatieperiode, handhaver van de politieke macht, begunstiger van de vruchtbaarheid, vertegenwoordiger van een bovennatuurlijke wereld, begeleider van de zielen, wraaknemer, grappenmaker, enz.

Stenen grafbeelden uit Neder-Congo

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

De etnografische collectie van het KMMA bevat een 120-tal beelden die in het gebied van de benedenloop van de Congostroom op de graven van belangrijke overledenen werden geplaatst. Ze worden mintadi genoemd, een term die verwijst naar de zachte steen waaruit ze zijn gemaakt. De meeste beantwoorden aan een beperkt aantal types die symbolische voorstellingen zijn van de eigenschappen waarmee chefs, notabelen en handelaars graag werden geassocieerd. Het zijn dus geen natuurgetrouwe ‘portretten’ maar eerder weerspiegelingen van de manier waarop hun opdrachtgevers in de herinnering verder wilden leven. Een opmerkelijk aantal werd in de jaren 1950 verzameld door de amateur-etnoloog Robert Verly, die veronderstelde dat ze deel uitmaakten van een eeuwenoude traditie. Verder onderzoek heeft echter uitgewezen dat hun productie ruwweg te dateren valt tussen 1850 en 1930. Deze periode valt samen met de ontwikkeling van een bloeiende handel in het mondingsgebied van de Congostroom. Chefs en handelaars genoten een groot aanzien dankzij de diverse Europese producten die ze verwierven in ruil voor palmnoten en ivoor. Ze stelden zichzelf graag voor als autoritaire bezitters van slaven, maar ook als ‘mannen van hun tijd’ die zich nieuwe vaardigheden eigen maakten, zoals lezen. De grondstof voor deze grafbeelden kwam uit een tweetal steengroeven. Een ruwe figuur werd meteen ter plaatse uit de zachte steen gehouwen, om het transport naar het atelier voor de afwerking te vereenvoudigen. Op basis van stijlonderzoek wordt vermoed dat ooit een twintigtal ateliers actief zijn geweest. De steen werd bewerkt met dissel en mes, net als bij de houtsculptuur. De concurrentie tussen ateliers heeft geleid tot een rijkdom aan thema’s. Bepaalde van deze thema’s komen overvloedig voor, wat er op wijst dat beeldhouwers zich ook schikten naar de wensen van hun potentiële klanten. Onder de ‘bestsellers’ vallen voorstellingen van ‘de denker’, van moeder en kind, en van een figuur die de handen open voor zich houdt. Deze laatste is vermoedelijk de voorstelling van iemand die in staat is documenten te lezen, een nieuwe vaardigheid die veel ontzag opwekte.

Spreekwoordendeksels uit Neder-Congo

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

De spreekwoordendeksels waren vroeger in gebruik in Neder-Congo en in de enclave Cabinda. Ze werden versierd met verschillende gesculpteerde afbeeldingen die tal van bekende spreuken uit de regio illustreerden. Vooral de Woyo gebruikten en maakten ze, maar ze waren ook in zwang bij naburige volkeren. Zowel mannen als vrouwen gebruikten de deksels. Het houtsnijwerk, uitgevoerd in verscheidene houtsoorten, was echter voorbehouden aan de mannen. Sommigen onder hen verwierven een grote faam. Mensen kwamen soms van ver en telden een stevige prijs neer voor een deksel van de hand van een getalenteerde kunstenaar. De deksels werden voor vele doeleinden gebruikt, maar in de eerste plaats waren ze bedoeld om uiting te geven aan een gedachte, een verwijt of een mening. Het deksel werd dan op de pot gelegd waarin het eten werd opgediend. Ze dienden immers voornamelijk om kleine of grote geschillen in een gezin op te lossen. Reeds in de jaren 1950 raakten de deksels in onbruik. Sommige verzamelaars brachten grote aantallen ervan mee en noteerden ook de betekenis van de gesculpteerde motieven, de naam van de houtsnijder of de gebruikte houtsoort. Hoewel we een aantal iconografische geheimen hebben kunnen ontrafelen, blijft het erg moeilijk om de exacte betekenis van de deksels te achterhalen. De betekenis van de spreekwoordendeksels kan immers verschillen volgens de context. Anderzijds kunnen meerdere spreuken voorgesteld worden aan de hand van dezelfde afgebeelde symbolen.

De foto’s van de expeditie van Armand Hutereau (1911-1913)

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Armand Hutereau (1875-1914) werd in februari 1911 voor meer dan twee jaar naar het noorden van Congo uitgestuurd om materiaal te verzamelen voor het ‘Museum van Belgisch Congo’. Dankzij deze expeditie werd de afdeling Etnografie verrijkt met maar liefst 10.224 objecten, waaronder tal van muziekinstrumenten. Foto’s, films en geluidsopnames dienden als duiding bij de etnografische voorwerpen en lieten bijvoorbeeld zien hoe potten werden gemaakt. De foto’s getuigden ook van een bijzondere interesse voor de ‘verboden regionen van het vrouwelijke lichaam’, en voor albinisme en ziektes zoals syfilis, lepra en gonorroe (een geslachtsziekte veroorzaakt door een bacterie). Hutereau werd vergezeld door Van der Gucht, die tijdens de expeditie overleed ten gevolge van hematurie (bloed in de urine). De Europese leden van de expeditie bestonden verder uit de taxidermist Ceuterickx, de fotografen Geno en Facq, en Mevrouw Hutereau. In het begin van de twintigste eeuw was de aanwezigheid van Europese vrouwen in de kolonie hoogst uitzonderlijk. Mevrouw Hutereau legde een belangrijke collectie vogels aan, die later verschillende nieuwe soorten bleek te bevatten. Hutereau maakte plaasteren afdrukken van ‘tatoeages’ van elf Afrikanen en verzamelde vijf schedels en een skelet van een ‘pygmee’. In tegenstelling tot de expeditie Lemaire reisde Hutereau zonder militaire escorte, al bleef hij Afrikaanse dragers rekruteren om het expeditiemateriaal te dragen en vermoeide Europeanen in hangmatten te vervoeren. Na zijn terugkeer uit Congo en de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog werd Hutereau opgeroepen door het Belgisch leger. Hij sneuvelde op 24 november 1914 nabij St.-George. Postuum verscheen nog Histoire des peuplades de l’Uele et de l’Ubangi (1927), een historische ‘inleiding’ van meer dan 300 bladzijden tot een meer uitgebreide studie over het noorden van Congo, die echter nooit zou verschijnen.

De collectie oude kaarten

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

De collectie oude kaarten van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) telt ongeveer 3.500 gedrukte kaarten. De meeste kaarten geven Midden-Afrika en in het bijzonder het grondgebied van de DR Congo weer, maar een aantal stelt heel Afrika en de andere regio’s van het continent voor. De kaarten dateren van 1500 tot 1885 en maken het bijgevolg mogelijk om de evolutie van de voorstelling van Afrika te volgen, van de eerste zogenaamde ptolemeïsche kaarten uit het begin van de 16de eeuw, langs die uit de 17de en de 18de eeuw, tot de kaarten uit de tweede helft van de 19de eeuw. Vanaf toen bracht de systematische verkenning van het Afrikaanse binnenland een intensieve kaartproductie op gang ten dienste van de toekomstige kolonisatoren. De ptolemeïsche kaart van Bernard Sylvanus (Venetië, 1511) is het oudste stuk uit de KMMA-collectie. Sommige kaarten afgeleid van het werk van Waldseemüller gaan de grote klassiekers als Ortelius, Thevet en Mercator vooraf. Daarnaast gaat de collectie prat op bijzondere Nederlandse, Franse en Engelse kaarten uit de 17de eeuw, van de hand van beroemde cartografen zoals Hondius, Janssonius, Guillaume en Joan Blaeu, Visscher, de Wit, Sanson, Duval, Jaillot en Speed. De wandkaart van Afrika, in 1644 uitgegeven door Pieter Verbist in Antwerpen, is het enige bekende overblijvende exemplaar en tevens het pronkstuk van de collectie. In het begin van de 18e eeuw rezen vragen bij de traditionele weergave van het continent en zijn regio’s, zoals blijkt uit de kaarten van Delisle, D’Anville en andere exemplaren van Duitse of Nederlandse oorsprong. Enkele wandkaarten uit die periode getuigen van de overgang naar een nieuw concept. Vanaf de conferentie van Brussel in 1876 krijgt de cartografie van Midden-Afrika een politiek karakter. Vooral de conferentie van Berlijn (1884-1885) brengt de ontwikkeling van de cartografie in een stroomversnelling. De collectie bevat een representatieve waaier van kaarten die destijds werden uitgegeven in België, Engeland, Frankrijk, Duitsland en Portugal. Een heel aantal van die moderne kaarten – topgrafische, administratieve of thematische kaarten – heeft betrekking op het toenmalige Belgisch Congo tot de onafhankelijkheid in 1960.

De fotocollectie van Henry Morton Stanley

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Vierhonderd foto’s mag weinig lijken in verhouding tot het hele Stanley-archief dat liefst 7.000 items telt. Toch zijn de foto’s een heel nauwkeurige illustratie van het leven van Stanley, van zijn Afrikareizen en van zijn sociale contacten. Tussen 2000 en 2004 kocht de Koning Boudewijnstichting de meeste foto’s. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bewaart en beheert de volledige collectie. Het formaat van de foto’s varieert van postkaarten en standaardafmetingen tot stereoscopische beelden. Stanley zelf maakte er een aantal tijdens zijn reizen. Zijn gezin, vooral zijn vrouw Dorothy, nam foto’s op meer vertrouwde locaties. Ander beeldmateriaal is afkomstig uit bekende studio’s. De collectie bevat ook foto’s die Stanley kreeg van vrienden, reisgenoten, politici, leden van de ‘beau monde’ en dergelijke meer. Er zitten verschillende thema’s in de collectie verweven. De foto’s van de Afrikareizen laten onder meer koning Mutesa van Oeganda zien, de verkenners van Stanley, de bemanning van de Lady Alice, de oevers van het Tanganyikameer en van de Congorivier en de Wagenia-visserijen. Ze geven een beeld van diverse missies en factorijen die in handen waren van Europeanen en er zitten ook portretten bij van latere reizigers, gemaakt op de kust van Cabinda na hun doortocht door het Afrikaanse continent. Het fotomateriaal van Stanley toont ook de ontwikkeling van het medium. Foto’s nemen in 1874 in Afrika was geen sinecure. De belichtingstijden waren erg lang, je moest uiterst fragiele glasplaten gebruiken en de kans om materiaal te verliezen of te beschadigen was groot door de risicovolle tochten en de slechte weersomstandigheden. Pas op het einde van zijn leven gebruikte Stanley een automatisch toestel. Hij gebruikte zijn opnames ook als lantaarnplaatjes, de voorlopers van onze moderne dia’s, ter illustratie van zijn talloze lezingen over de hele wereld. Tijdens die lezingen bleek hoe handig Stanley met het medium overweg kon.

Rommelmarkt - Neder-over-Heembeek (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Neder-over-Heembeek (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Peter Benoit
Neder-over-Heembeek - Bruxelles