Agenda: Evenementen

Boeken & Antiek Markt(elke week)

Boeken & Antiek Markt

(elke week)

Markten en Rommelmarkten

Place du Grand Sablon
Bruxelles - Bruxelles

Rommelmarkt

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Rommelmarkten

Place du Jeu de Balle
Bruxelles - Bruxelles

Hortamuseum

Tentoonstellingen Architectuur

Musée Horta
Sint-Gillis - Bruxelles

Van 23 mei tot 28 juni: Open op zaterdag én zondag! Geen reservatie, geen vestaire. U bent van harte welkom...

De Tram Experience

Diverse Activiteiten Culinair evenementen

Place Poelaert
Bruxelles - Bruxelles

DE TRAM EXPERIENCE, EEN UNIEKE REIS IN DE WERELD VAN DE GASTRONOMIE Wat dacht u van een rit aan boord een tram die alles wegheeft van een gastronomisch designrestaurant? Twee uur lang proeft u er van een driegangenmenu ontsproten aan het brein van topchefs uit sommige van de belangrijkste fijnproeversteden ter wereld, dit alles met een uniek uitzicht op Brussels by night. Six voyages sont proposés chaque semaine. Tous les voyages partent de la Place Poelaert. Mardi* à 20h Mercredi* à 20h Jeudi* à 20h Vendredi à 20h Samedi à 20h Dimanche > à 19h (du 30 août au 16 octobre 2016 et du 15 mai au 16 juillet 2017) > à 12h (du 17 octobre 2016 au 14 mai 2017) * Nous donnons la priorité aux privatisations les mardis, mercredis et jeudis. Nous vous renvoyons au calendrier général pour vérification en fonction des jours fériés et autres indisponibilités éventuelles. Heure d'embarquement ? Les passagers doivent se présenter au plus tard à l’heure indiquée sur la carte d’'embarquement . Le Tram Experience quitte son lieu de départ à l'heure prévue. Circulant sur le réseau normal, le Tram Experience n'est pas en mesure d'attendre les retardataires. Nous vous renvoyons aux conditions générales de vente pour les autres modalités. Quelle est la durée du voyage ? Menu " Tram " : 2 heures – 2h10 environ Menu " Experience " (le vendredi et le samedi): 2h45 environ

Machtsvertoon | Over prestige en symbolen

Tentoonstellingen Permanente expo's

MAS - Museum aan de Stroom
Antwerpen - Anvers

Het MAS is open! Breng ons gerust terug een bezoekje, maar hou wel rekening met de verschillende voorzorgsmaatregelen. Lees ze aandachtig: mas.be/coronavirus. Wacht je nog liever wat langer? Het MAS is ook altijd online open. Macht is van alle tijden en alle regio’s. Sla de krant open en u kunt er niet omheen. In deze expo ontdekt u allerlei vormen van macht. In Antwerpen, maar ook in de rest van de wereld. Is het uw rijkdom, schoonheid of net afkomst die het verschil maakt? Welk type macht past u het best? Macht is overal Macht is verleidelijk en is overal. Soms lijkt het een spel, maar meestal is het pure ernst. Een niet te stoppen honger naar macht leidt maar al te vaak tot geweld. Op verdieping +4 ontdekt u aan den lijve hoe macht werkt. Dompel u erin onder Wanneer u de zaal binnenkomt, wordt u meteen bedolven onder beelden en geluiden van machtsvertoon van over de hele wereld. Eraan ontsnappen is onmogelijk. Of toch? Machthebbers houden immers maar stand zolang het publiek hen bewondert. Als het publiek zich verzet, worden machtssymbolen vernietigd. Een macht-reis door de tijd Ontdek hoe Hans Christoffel, kapitein bij het Nederlandse leger in Oost-Indië, Sumatra onder controle hield. Of reis af naar het Antwerpen uit de 16de eeuw en maak kennis met het turbulente Spaanse bewind van toen. Neem vervolgens een kijkje in Japan waar vanaf de 17de eeuw samoerai en keizers de macht verdeelden en hoe dat doorspeelt in de opvoeding tot vandaag. En dan naar Centraal-Afrika, waar we u een blik gunnen op een exclusieve verzameling kunstwerken die gemaakt werden tot eer en glorie van lokale leiders. Eindig uw reis bij het mana of de goddelijke kracht in Polynesië. De kunstinstallatie van Maori kunstenaar George Nuku toont u zijn visie op het Polynesische erfgoed in Westerse musea.

MIM collectie

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée des instruments de musique - MIM
Bruxelles - Bruxelles

Zowat 1200 stukken uit de collectie van het mim staan tentoongesteld op vier verdiepingen die elk een eigen invalshoek bieden. +2 Een zaal met thematische opstellingen biedt een chronologisch parcours van muziek in het oude Egypte tot experimenten met historische uitvoeringspraktijk uit de negentiende eeuw. Hier ontdekt u dat de viool in het westen niet altijd zoveel aanzien genoten heeft als vandaag, en ook hoe de aan mode onderhevige smaak van de Europese aristocratie en burgerij de muziekinstrumentenbouw heeft beïnvloed. +4 Na de tijdelijke tentoonstelling SAX200, die in deze zaal plaatsvond, werken wij hard aan nieuwe opstellingen. De heropening van zaal +4 wordt verwacht tegen begin 2016. +1 Nogal wat bezoekers vinden de zaal die gewijd is aan instrumenten uit de traditionele muziek de leukste. De tocht start in België en gaat via een rist Europese tradities naar culturen uit de hele wereld. Naast de overbekende Schotse versie blijken vele landen hun eigen soort doedelzak te hebben, Tibetaanse monniken maken muziekinstrumenten uit beenderen van overleden confraters, en Afrikaanse spleettrommen zijn de plaatselijke vorm van Twitter. -1 "Musicus mechanicus" tenslotte is de titel van de verzameling mechanische, elektrische en elektronische instrumenten. Pronkstuk is het componium, een negentiende-eeuws orchestrion dat automatisch een oneindig variërend muziekstuk componeert ! Op deze verdieping vindt u ook de klokken en een heus beiaardklavier. De omkadering bestaat uit paneelteksten, illustraties, foto's en een gratis sonorisatiesysteem.

Leven & Dood | Over boven- en onderwereld

Tentoonstellingen Permanente expo's

MAS - Museum aan de Stroom
Antwerpen - Anvers

In de hoogste museumzaal van het MAS brengen we u iets dichter bij de bovenwereld. Is dat waar de goden leven? En als we dood gaan? Dalen we dan af naar de onderwereld? De collectie Paul en Dora Janssen-Arts is een wereldberoemde collectie die vertelt over de buitengewone band tussen de mens en de wereld van goden, voorouders en geesten in het Amerika van vóór de verovering door Europa. De dood als nieuw begin Ontmoet mensen die in nauw contact met de natuur leven of leefden. Voor hen is de dood geen einde, maar een overgang naar een andere wereld, zoals de zon die opkomt en ondergaat. Sjamanen van vroeger en vandaag vertellen u er alles over. Zij kunnen zich immers in andere werelden begeven: de onderwereld van de dood en de bovenwereld van goden of voorouders. Collectie Paul en Dora Jannsen-Arts De collectie Paul en Dora Janssen-Arts, dat zijn meer dan 400 precolumbiaanse voorwerpen in goud, jade, steen, textiel en schelp. De collectie is in binnen- en buitenland bekend als een collectie van topstukken. De voorwerpen zijn afkomstig uit meer dan 50 culturen, van Alaska tot Chili, en getuigen van het vakmanschap en de zin voor esthetiek van hun makers in het Amerika van voor 1500. Bij de bewoners van het Amerikaanse continent waren er ontzettend veel verschillen, maar hun visie op de wereld om hen heen vertoont ook opvallend veel gelijkenissen. Zo zien we hoe mensenoffers als essentieel gezien werden om de continuïteit tussen leven en dood te waarborgen en hoe op het hele continent vruchtbaarheidsrituelen diverse vormen aannamen maar altijd de kern vormden van de pre-Spaanse leefwereld. Precieuze grafgiften, vaak in goud, weerspiegelen het belang dat alle bewoners van het continent, van Alaska tot Chili, hechtten aan het leven na de dood. Maak kennis met Dora Janssen-Arts én haar collectie en laat je meeslepen in haar passie voor verzamelen. In 2008 besloot de Vlaamse Overheid om de collectie Paul en Dora Janssen-Arts in permanente bruikleen aan de Stad Antwerpen te geven.

Leven & Dood | Over goden en mensen

Tentoonstellingen Permanente expo's

MAS - Museum aan de Stroom
Antwerpen - Anvers

De dood is mysterieus en intrigerend en neemt in elke cultuur een prominente rol in. De ene vreest ervoor, de andere streeft ernaar. Voor sommigen is het een nieuw begin. Hoe staat u zelf tegenover de dood? En welke mythes zijn voor u nog een geheim? Ontrafel enkele grote levensvragen. Goden en mensen aan het woord Betreed de onderwereld met zijn gruwelijke goden, luister naar de verschillende mythes die de dood wilden verklaren en interpreteer de verschillende filosofische ideeën over leven en dood. Wetenschappers en filosofen, goden en mensen gaan in op onze grote levensvragen en proberen de talrijke mythes te verklaren.   Persoonlijke getuigenissen Het geloof in het hiernamaals is een heel persoonlijke zaak. Tussen de grote verhalen door laten we daarom ook gewone Antwerpenaars aan het woord. Zij vertellen u over hun persoonlijke overtuiging. Ontdek de verschillen én gelijkenissen in hun opvattingen over leven en dood.     Een wandeling door de duisternis Een bezoek aan de expo ‘Over goeden en mensen’ start met een tocht door de duisternis. Laat u leiden door bevreemdende klanken die verwijzen naar het geluid van de Big Bang. 

Rommelmarkt - Chièvres (zondag)(elke week)

Rommelmarkt - Chièvres (zondag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Grand Place de Chièvres
Chièvres - Hainaut

Rommelmarkt - Chapelle-lez-Herlaimont (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Chapelle-lez-Herlaimont (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place de l'Eglise de Chapelle-Lez-Herlaimont
Chapelle-lez-Herlaimont - Hainaut

Rommelmarkt - Binche (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Binche (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Grand-Place de Binche
Binche - Hainaut

Rommelmarkt - Carnières (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Carnières (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Carnières
Carnières - Hainaut

Rommelmarkt - Thuin (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Thuin (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Chemin du Halage
Thuin - Hainaut

Rommelmarkt - Brugelette (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Brugelette (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Brugelette
Brugelette - Hainaut

Rommelmarkt - Braine-le-Comte (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Braine-le-Comte (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Grand-Place de Braine-le-Comte
Braine-le-Comte - Hainaut

Rommelmarkt - Boussu (zondag)(elke week)

Rommelmarkt - Boussu (zondag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Grand'Place Boussu
Boussu - Hainaut

Rommelmarkt - Biercée (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Biercée (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Biercée
Biercée - Hainaut

Marché matinal de Joli-Bois(elke week)

Marché matinal de Joli-Bois

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place de Joli-Bois
Waterloo - Brabant Wallon

qsdsqsqsqsqd

Rommelmarkt - Dinant (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Parking du Centre Culturel Régional de Dinant
Dinant - Namur

Rommelmarkt - Beloeil (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Beloeil (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Rue du Château
Beloeil - Hainaut

Rommelmarkt - Basècles (woensdag)(elke week)

Rommelmarkt - Basècles (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Basècles
Basècles - Hainaut

Rommelmarkt - Barbençon (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Barbençon (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Barbençon
Barbençon - Hainaut

Rommelmarkt - La Louvière (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - La Louvière (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Mansart
La Louvière - Hainaut

Rommelmarkt - Bailièvre (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Bailièvre (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Bailièvre
Bailièvre - Hainaut

Marché(elke week)

Marché

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Maugretout
La Louvière - Hainaut

Rommelmarkt - Tournai (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Tournai (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Crombez
Tournai - Hainaut

Rommelmarkt - Charleroi (zondag)(elke week)

Rommelmarkt - Charleroi (zondag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Ville haute
Charleroi - Hainaut

Rommelmarkt - Laken (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Laken (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Avenue Jean Palfyn
Laken - Bruxelles

Rommelmarkt - Bruxelles (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Bruxelles (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Anneessens
Bruxelles - Bruxelles

Rommelmarkt - Neder-over-Heembeek (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Neder-over-Heembeek (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Peter Benoit
Neder-over-Heembeek - Bruxelles

Rommelmarkt - Bruxelles (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Bruxelles (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Chaussée d'Anvers
Bruxelles - Bruxelles

Rommelmarkt - Laken (zaterdag)

Rommelmarkt - Laken (zaterdag)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Bockstael
Laken - Bruxelles

Flageymarkt

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Flagey
Ixelles - Bruxelles

Rommelmarkt - Schaerbeek (zaterdag)(elke week)

Rommelmarkt - Schaerbeek (zaterdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place de Helmet
Schaerbeek - Bruxelles

Rommelmarkt - Schaerbeek (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Schaerbeek (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Dailly
Schaerbeek - Bruxelles

Rommelmarkt - Schaerbeek (maandag)(elke week)

Rommelmarkt - Schaerbeek (maandag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Avenue Huart Hamoir
Schaerbeek - Bruxelles

Kasteel en Tuinen van Freÿr

Uitstappen / Ontdekkingen / Patrimonium Bezoekjes aan kastelen

Château et jardins de Freÿr
Hastière - Namur

Ontdekt Freÿr/Maas, zijn kasteel en tuinen op 100 km van Brussel en 130 van Maastricht Het voormalige zomerverblijf van de Hertogen van Beaufort-Spontin, het kasteel van Freÿr, heet u welkom in zijn harmonische interieur, gemeubileerd en versierd door de 20 generaties, die hier hebben gewoond. Zij nodigen u uit de geschiedenis (koninklijke gasten, verdrag van de koffie) te ontdekken in een weelderig landschap. De trapsgewijze tuinen, in de stijl van Le Nôtre, bieden u hun pracht en intimiteit aan. Het geklater van de fonteinen, de geur van de driehonderdjarige sinaasappelbomen en de 6 km lang gehaagde kleine doolhoven zullen grote en kleine verleiden. Freÿr, een plaats buiten de tijd : een onvergetelijk bezoek verwacht u.

Rommelmarkt - Schaerbeek (vrijdag)(elke week)

Rommelmarkt - Schaerbeek (vrijdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place des Chasseurs Ardennais
Schaerbeek - Bruxelles

Rommelmarkt - Ixelles (woensdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place du Châtelain
Ixelles - Bruxelles

Rommelmarkt - Sint-Gillis (maandag)(elke week)

Rommelmarkt - Sint-Gillis (maandag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Maurice Van Meenen
Sint-Gillis - Bruxelles

Rommelmarkt - Forest (donderdag)(elke week)

Rommelmarkt - Forest (donderdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Albert
Forest - Bruxelles

Rommelmarkt - Forest (dinsdag)(elke week)

Rommelmarkt - Forest (dinsdag)

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Saint Denis
Forest - Bruxelles

Bio-markt Ukkel(elke week)

Bio-markt Ukkel

(elke week)

Markten en Rommelmarkten Markten

Place Homère Goossens
Uccle - Bruxelles

De markt met ambachtelijke producten vindt elke zondagmorgen plaats op het Homère Goossensplein (naast het Sint Pietersvoorplein), van 8 tot 17 uur. U kunt er verschillende ambachtelijke producten vinden zoals kazen, brood, fruit en groenten van biologische en natuurlijke oorsprong en ook ambachtelijke creaties van juwelen, snuisterijen, enz. Kom er zeker een kijkje nemen!!!

De lantaarnplaatjes van Henry Morton Stanley

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

De collectie van Henry Morton Stanley bevat een zeldzame reeks van 63 lantaarnplaatjes, een deel van de memorabilia die Denzil M. Stanley in 1954 heeft geschonken aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika ter nagedachtenis aan zijn vader, Henry Morton Stanley (1841-1904), de beroemde ontdekkingsreiziger die Midden-Afrika doorkruiste. Lantaarnplaatjes werden lang geleden al gebruikt om afbeeldingen te tonen. In de 19de eeuw ging men lantaarnplaatjes vooral gebruiken in het onderwijs. Zo een lantaarnplaatje bestaat uit twee dunne glasplaatjes waartussen een afbeelding geklemd zit. Aanvankelijk werden dunne kleurlaagjes met de hand op de glasplaatjes aangebracht. Door de ontwikkeling van het procedé met droge platen en het gebruik van sterker licht, werd het mogelijk om foto’s – en in het geval van Stanley ook fotografische en gegraveerde reproducties – te projecteren. Het plaatje zat in een lantaarn en er werd gaslicht door gestuurd om de afbeelding te projecteren voor het publiek. Stanley liet de lantaarnplaatjes zien tijdens zijn voordrachten, net zoals we dat vandaag doen met een dia- of PowerPointpresentatie. Om de verkoop van zijn publicaties te financieren, gaf hij regelmatig lezingen aan zowel genootschappen van geleerden als op professioneel georganiseerde tournees, waarmee hij veel succes oogstte. Dit bracht Stanley van Groot-Brittannië tot in Australië en Nieuw-Zeeland, en in de jaren 1890 doorkruiste hij de hele VS. Stanley was heel bedreven in het projecteren van de lantaarnplaatjes. Niet alleen kon hij er de aandacht van het publiek mee vasthouden en zijn reisverhalen mee onderbouwen, de plaatjes kwamen ook tegemoet aan het verlangen van de toehoorders naar tastbaar exotisme. Ze beelden de meeste ontdekkingsreizen van Stanley af: van de zoektocht naar Livingstone in 1871-1872 tot de redding van Emin Pasha in 1887-1890. De voor ‘thuisreizigers’ bedoelde plaatjes schetsten de gebruikelijke stereotiepen en propaganda die op dat moment gangbaar waren in de verschillende koloniale grootsteden en bij hun publiek. Omdat lantaarnplaatjes fragiel zijn, zijn er momenteel nog slechts weinig te vinden. Vandaag worden ze beschouwd als een uiter

De sculpturen van Jane Tercafs

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Jane Tercafs (1898-1944) liep school aan de academies van Luik en Brussel. Ze maakte furore als beeldhouwster in de woelige politieke, economische en culturele jaren van het interbellum. Tussen 1935 en 1940 verbleef ze driemaal in Belgisch Congo. Het KMMA conserveert een deel van haar archieven en is ook een van de weinige instellingen die een deel van haar oeuvre bewaart waarvoor ze inspiratie zocht in de regio van de Uele: een twintigtal beeldhouwwerken in hardsteen, gips of brons, een tiental schetsen en vijf bas-reliëfs in gips. Door haar contacten met de vrouwelijke bevolking kon Tercafs zich probleemloos onderdompelen in de Yogo- en Meje-culturen van Uele. Haar onafhankelijkheid ten opzicht van de koloniale administratie, waarmee ze ten andere op gespannen voet stond, vergemakkelijkte haar integratie. Naast beeldende kunst hield ze zich ook bezig met etnografisch en taalkundig onderzoek en onderhield ze geregelde contacten met de Commissie voor de bescherming van de inheemse kunsten en ambachten (COPAMI). Ze deed ook een aantal ‘archeologische’ vondsten in de Api-regio, die haar aanzetten bepaalde lokale culturele kenmerken in verband te brengen met het oude Egypte. Zoals veel tijdgenoten kwam de kunstenares in opstand tegen de westerse assimilatie en de verwoestende impact ervan op de zogenaamd ‘traditionele’ kunst, maar ze negeerde daardoor wel de dynamiek van toe-eigening die zich voltrok. Tercafs observeerde de contacten tussen de kolonisator en de lokale gemeenschap, met name de rekrutering door de katholieke missies en de impact van hun kunstateliers, evenals de verzameling van materiële cultuur door de Europeanen. Los van de ‘etnografische’ portretten die in de koloniale periode in de mode waren, slaagde Jane Tercafs er in het portret van een persoon, de ideale voorstelling en de zoektocht naar vormelijke perfectie te verzoenen. Bij de verwerving van de beeldhouwwerken door het KMMA waren echter hun ‘etnografisch’ karakter en de getuigenis die ze vormen van het ‘traditioneler’ Afrika doorslaggevend.

Bloemenmarkt Kouter

Elke maandag / dinsdag / woensdag / donderdag / vrijdag / zaterdag / zondag

Markten en Rommelmarkten Markten

Kouter
Gent - Flandre Orientale

Elke ochtend is er bloemenmarkt op de Kouter. Tijdens de week en op zaterdag is dat een beperkte markt, op zondag een uitgebreide. Dan loop je ook de echte Gentenaar tegen het lijf. Bij aankomst geniet je van een heerlijke espresso, afsluiten doe je met een verse oester en een glas witte wijn aan de Blauwe Kiosk. En dan moet de dag eigenlijk nog beginnen.

De etnografische veldfoto’s van Auguste Bal

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Auguste M. Bal was territoriaal agent in het district Bangala van het voormalig Belgisch Congo. Bal toonde een grote interesse voor de cultuur van de Mbuja, de Ngombe en andere volkeren die in het district leefden. Hij was een uitstekend waarnemer die nauwkeurige en waardevolle informatie optekende. Het museum bezit 142 etnografische veldfoto’s van Bal, die een waardevolle bron zijn voor studies over de Congolese provincies Equateur en Mongala. Eind 1931 werd aan lokale ambtenaren in Congo gevraagd om vuurmakers uit verschillende gebieden te verzamelen en die op te sturen naar het Museum van Belgisch Congo in Tervuren. De vraag kwam van Joseph Maes die toen hoofd van de afdeling Volkenkunde was. Auguste Bal reageerde meteen en stuurde in januari 1932 een set vuurmakers op, samen met een tekst van drie pagina’s over de verschillende aspecten van het vuur maken bij de Lobo. De nauwkeurigheid van deze informatie zette Maes er toe aan meer inlichtingen op te vragen bij Bal, over de tradities en gebruiken van de verschillende volkeren in het district Bangala. De enquête over vuurmakers betekende voor Bal het begin van een lange correspondentie met verschillende museumconservators en hij groeide uit tot een nauwe medewerker van het museum. Hij verzamelde tal van legenden en verdiepte hij zich in de geschiedenis van verschillende bevolkingsgroepen. Hij beschreef ook rituelen en dansen en noteerde zorgvuldig basisgegevens over etnografische voorwerpen. Hij verzamelde relatief weinig – een dertigtal – etnografische objecten voor het museum, maar had een belangrijke bijdrage tot de ontwikkeling van de etnografische documentatie over een uitgestrekt gebied in Congo.

De schetsboeken van de ontdekkingsreizigers

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

In 1899 gebruikte het tijdschrift Le Petit Bleu voor het eerst de uitdrukking “explorateurs croquistes” (ontdekkingsreizigers-schetsers) om bepaalde werken mee aan te duiden. De uitdrukking kan gebruikt worden om het geheel van grafische kunst te typeren dat geproduceerd werd tijdens drie belangrijke ondernemingen van koning Leopold II: het Comité d'Études du Haut-Congo, de Association Internationale du Congo et de Onafhankelijke Congostaat. De auteurs van de schetsen, tekeningen, aquarellen en schilderijen waren medewerkers van Henry Morton Stanley, militairen van de expedities van de Onafhankelijke Congostaat, of agenten van de administratie. De werken van deze amateur-kunstenaars vormen een soort visuele encyclopedie die kun kennis weergeeft over een omgeving die hen vreemd was en die ze zich probeerden eigen te maken en te delen onder elkaar of met hun familie. Het corpus bevat portretten, afbeeldingen van lichamen en lichaamskunst, van Europese posten en dorpen uit de Evenaarsprovincie, van de Uele, van de Nijl (in de enclave van Lado), van Katanga en van Neder-Congo. We vinden voorstellingen van de materiële cultuur van deze regio’s, alsook tekeningen van insecten, fauna en flora. Bepaalde voorstellingen zouden een lang leven kennen en erg gewaardeerd worden door de professionele makers van koloniale kunst: de stroom, de prauwen, de zonsondergangen, de dansen. Deze grafische kunst vervolledigt de fotografie door er kleur aan toe te voegen of door bepaalde onderwerpen weer te geven die door de beperkingen van de techniek toen nog niet goed konden worden gefotografeerd. De geschriften van deze ontdekkingsreizigers laten toe om hun afbeeldingen in een precieze context te situeren. Samen weerspiegelen de afbeeldingen en de geschriften het historisch kader, de uiteenlopende culturele werelden en ook de brutaliteit van die tijd. Ze laten ook zien hoe westerse kunstenaars moeite hadden om het landschap weer te geven, en vooral het licht, in streken die helemaal niet dezelfde kenmerken vertoonden als in het Noorden. De tentoonstelling van schilderijen van Edouard Manduau in België werd van commentaar voorzien door de kunstcritici. Het Belgisch publiek verwonderde zich over het kleurenpalet en de tonaliteit van het equatoriaal regenwoud. De relatie tussen de afbeeldingen die ter plaatse werden gemaakt, de illustraties van de reisverslagen en tenslotte de fotografie werd nog niet voldoende bestudeerd. Deze buitengewone bronnen liggen klaar om het voorwerp te vormen van een nieuw multidisciplinair onderzoek.

Realiteit en fictie in de etnografische fotografie van de jaren 1950

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bezit een vrij volledige reeks foto’s van de Voorlichtingsdienst van Belgisch Congo en Ruanda-Urundi, beter gekend onder de naam Inforcongo. Deze dienst werd opgericht in het begin van de jaren 1950 door het Ministerie van Koloniën om te zorgen voor een positieve beeldvorming over de koloniale onderneming. Veel foto's hebben betrekking op de materiële verwezenlijkingen van de kolonisator, terwijl andere de ingrijpende economische en sociale transformaties van de Congolese samenleving in beeld brengen. De collectie bevat eveneens een opmerkelijke reeks foto’s van traditionele dansen. Kenmerkend voor deze foto’s is de spanning tussen realiteit en fictie, en hun ambigue aanspraak op ‘authenticiteit’. Twee bijzonder productieve en gelauwerde fotografen van Inforcongo waren Carlo Lamote en Henri Goldstein, die zich met veel ijver ook toelegden op etnografische fotografie. Geïnspireerd door het ideaal van de ‘ontdekkingsreiziger’ waren ze voortdurend op zoek naar interessante volkenkundige onderwerpen. Ze waren overtuigd van het feit dat de lokale tradities snel definitief zouden verdwijnen. Om die reden moesten deze snel op de fotografische plaat worden vastgelegd. De traditionele dansen en riten die ze wilden ‘ontdekken’ en documenteren, werden echter vaak door hun eigen toedoen georganiseerd. Ze werden hierbij geholpen door territoriale agenten of missionarissen en ze beschikten over een bijzonder budget om de voorbereidingen en opvoeringen ter plaatse te sponsoren. Met het oog op een ‘objectieve’ registratie werden alle elementen die het resultaat waren van Europese import of beïnvloeding verwijderd vooraleer er gefotografeerd werd. Dit werd nodig geacht opdat de beelden een ‘echte authenticiteit’ zouden hebben. Veel van de traditionele dansen werden hierdoor niet ‘ontdekt’ maar veeleer ‘(her)uitgevonden’. De foto’s werden niettemin gecatalogeerd als wetenschappelijke documentatie, en ze worden tot op vandaag nog vaak kritiekloos gebruikt als objectieve tijdsdocumenten.

De archeologische opgravingen van Sanga

Tentoonstellingen Permanente expo's

Musée royal de l'Afrique centrale
Tervuren - Brabant Flamand

Het grafveld Sanga ligt in het Noorden van de provincie Katanga waar de Congostroom de moerassen van de Upemba-depressie doorkruist. Archeologisch onderzoek toonde aan dat de rijkdom van de rivier er sinds lange tijd wordt geëxploiteerd en maakte het mogelijk om 1500 jaar geschiedenis van het gebied te achterhalen. Tot nog toe zijn er in de depressie een vijftigtal archeologische vindplaatsen gekend. Slechts zes sites zijn opgegraven tijdens campagnes in 1957, 1958, 1974 en 1975. De best bestudeerde site is het grafveld van Sanga aan de oever van het Kisale-meer. De collectie ‘Sanga’ van het KMMA bevat vooral archeologische voorwerpen uit de opgravingen van 1957, die onder leiding stonden van Jacques Nenquin. De grafgiften van 34 van de in totaal 55 graven worden bewaard op het KMMA. Het menselijk botmateriaal kwam terecht in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en in het Nationaal Museum van Lubumbashi. Daarnaast bevat de collectie van het KMMA ook materiaal verzameld op verschillende plaatsen in het gebied, dat in de loop van eerste helft van de 20ste eeuw werd geschonken aan het museum. De meeste graven in de collectie dateren uit de Kisaliaanperiode (10de-12de eeuw AD). Tien graven kunnen op basis van aardewerkstijl toegewezen worden aan recentere periodes. De samenstelling van de graven geeft inzicht in de sociale organisatie, politiek en economie van deze maatschappijen die reeds een uitgesproken hiërarchie kenden en deel uitmaakten van een bloeiend handelsnetwerk. De grafgiften bestaan uit talrijk aardewerk en metalen sierraden en werktuigen. In sommige graven werden ‘croisettes’ gevonden. Dit zijn koperen kruisvormige staafjes die gebruikt werden als betaalmiddel. Eén graf is opvallend rijk. Er werden 29 potten, 47 armbanden, 25 enkelbanden, 33 ringen, een halsketting en een zware koperen gordel met ijzeren speerpunten en messen gevonden. Het voorkomen van enkele rijkere kindergraven geeft aan dat sociale status erfbaar was.