LUCILE SOUFFLET - COMMON GROUNDS
Het CID – Centrum voor Innovatie en Design, dat regelmatig het Belgische ontwerp belicht, nodigt Lucile Soufflet, industrieel ontwerpster, uit voor haar eerste monografische tentoonstelling.
Geboren in Charleroi in 1975 en afgestudeerd aan de ENSAV La Cambre in 1996, is Lucile Soufflet een autoriteit op het gebied van stadsmeubilair. De onverwachte vormen van haar zitmeubelen spelen met archetypen en nodigen uit om de relatie met de openbare ruimte, de context en anderen opnieuw te denken. De verschillende interacties die ze oproepen tussen gebruikers, voorbijgangers en de omgeving staan centraal in de bezorgdheden van de ontwerpster. Het beeld van haar cirkelvormige bank die een boom omsluit, is emblematisch voor de manier waarop de context haar projecten informeert. De speelstructuur die ze ontwikkelde voor het Grand-Hornu doet denken aan de bogen die de neoklassieke architectuur van de site kenmerken. In de twee gebouwen waar ze ingreep in Peterbos, Anderlecht, herhalen de kleuren van de tegels die de gangen bedekken een kleurenschema dat werd gegenereerd door de pixelering van een foto van het uitzicht dat men van de bovenste verdiepingen heeft. Hoewel Lucile zich graag bezighoudt met objecten die in contact komen met de ruimtelijkheid en het diverse en talrijke publiek van gemeenten of stedelijke gemeenschappen, trekt ze zich ook terug in een zorgvuldig, delicaat en precies atelierwerk. Nog intiemer zijn haar keramische en glazen creaties, die de interesses weerspiegelen die door haar carrière heen zijn gelopen.
De tentoonstelling belicht de verschillende facetten van haar werk. Ze is verdeeld in twee delen. Het eerste deel is gewijd aan de openbare ruimte, waar Lucile Soufflet haar creaties confronteert met de ruimtelijkheid en het diverse publiek van verschillende stedelijke gemeenschappen. Foto’s, video’s en plannen brengen de context van hun ruimtelijke situatie naar het hart van de tentoonstelling. Het tweede deel neemt de bezoekers mee naar het intieme atelier van Lucile. Hier richt ze zich op zorgvuldig, delicaat en precies werk. Monsters, modellen, fragmenten, schetsen, foto’s en herinneringen mengen zich op haar werktafel, als kleine bakstenen die samenkomen om het project op te bouwen. Achter deze ruimte is er een kleine kamer die het publiek uitnodigt om Lucile’s persoonlijkheid te ontdekken door een interview, uitgevoerd door de communicatiedienst van de Provincie Henegouwen, in haar Brusselse atelier.
DE TENTOONSTELLING
Deel 1: Openbare Ruimtes
De Mens Centraal
Elk project van Lucile Soufflet begint met de mens als uitgangspunt van het creatieve proces. De mens, in al zijn diversiteit, moet zich de meubels die tot zijn beschikking staan, toe-eigenen, ongeacht zijn leeftijd, grootte, geslacht of culturele achtergrond. Een openbaar meubilair moet, in de Griekse betekenis van het woord, spreken tot het grootste aantal mensen, inclusie bevorderen en zich aanpassen aan het gebruik. Zoals in het verhaal van Goudlokje en de Drie Beren, bieden de "My Place" stoelen die in de hal van de Brigittines zijn geïnstalleerd verschillende zithoogtes, zodat iedereen een plek kan vinden die bij hem past. "Up&Down" speelt ook met het variëren van de hoogtes. Wat betreft de bank die werd gecreëerd voor de tuinen van Grand-Hornu, houdt deze rekening met de specifieke afmetingen voor mensen met beperkte mobiliteit, biedt hij een comfortabele armleuning voor ouderen en strekt hij zich uit in een bank die ook dient als een oppervlak voor picknicks, tassen en andere spullen. De spontane interactie tussen de voorbijganger en het meubilair creëert een dynamiek die het integreert in het dagelijks leven van de bevolking. Verschillende projecten komen voort uit een participatief proces en bevatten de ideeën die door burgers zijn gedeeld over hun behoeften of verlangens voor het gebruik. Hun verbeelding wordt dan aangeroepen om het meubilair op allerlei manieren te gebruiken: zittend, staand, liggend, hurkend, omhelzend, omgedraaid...
De Context
Stadsmeubilair integreert zich per definitie in een landschap, vaak mineraal maar soms ook met groen, open of gebouwd, altijd in voortdurende verandering. Het reageert op zijn omgeving op verschillende manieren. Het kan een van zijn kenmerken oproepen. Zo verwijzen de banken en de speelstructuur van Grand-Hornu naar de bogen van de neoklassieke architectuur van de historische site. De onderdelen van Fonte suggereren de Art Nouveau patronen die de trots zijn van de gemeente Schaerbeek. Maar het meubilair kan ook een element grijpen en het verheffen, zoals de eerste Circulaire Bank die kwam om de boom op het openbare plein waar hij is geïnstalleerd te vieren, deze omarmend als een golvende kring. We vinden het ook terug als het een pilaar omhelst in een metrostation. Gefragmenteerd kan het een pad tekenen op een groot plein, of het kan zich in een hoek nestelen of een hoek afronden… Het openbare bankje moedigt ook aan om te ontspannen en het landschap te bewonderen, zoals het "Zitt alangui" bankje tegenover het kanaal van Brussel. Gedrukte plannen op de bases tonen hoe Lucile ingrijpt in een gegeven ruimte, rekening houdend met de verschillende fysieke en ruimtelijke componenten.
DE TENTOONSTELLING
Deel 2: Het Atelier
Private Space (of Experimenteren)
In haar atelier werkt Lucile aan elk project omringd door monsters van materialen, kleine inspirerende objecten, foto’s, tekeningen en modellen, die uiteindelijk een samenhangend universum vormen. Verschillende projecten worden hier vertegenwoordigd door documenten die het ontwerpproces illustreren. Maar het atelier is ook een plaats van experimenteren. Bekend om haar stadsmeubilair, heeft Lucile Soufflet ook een voorliefde voor het onderzoeken en experimenteren met materialen en vormen die tot kleine objecten kunnen uitmonden. Zo uiten haar keramische en glazen creaties, die minder bekend zijn bij het publiek, de subtiliteit die net als de striktheid de persoonlijkheid van Lucile Soufflet kenmerkt.
Modellen
Na schetsen, eerste plannen en 3D-tekeningen, komt een model tot leven. Deze fase stelt Lucile Soufflet in staat om zich in het project "met haar ogen en handen" onder te dompelen, in drie dimensies. Ze valideert bepaalde ideeën en bevestigt een tekening of plan. Het stelt haar ook in staat om concreet te communiceren met de deelnemers van het project. Er worden verschillende materialen gebruikt bij het maken van deze modellen: hout, gips, plastic, metaal of 3D-printen voor de laatste fase, indien nodig. Papier en karton, die gemakkelijk te verwerken zijn, blijven de meest gebruikte materialen.
BIOGRAFIE
LUCILE SOUFFLET
Zomer 2024. Een kluwen van fel oranje bogen rijst de lucht in, in het centrum van een van de grote gazons langs het Grand-Hornu. Ze zijn dun, precies en elegant. Ze kondigen de monografische tentoonstelling aan die het CID – Centrum voor Innovatie en Design aan Lucile Soufflet zal wijden van maart tot augustus 2025. Deze sculpturale speelstructuur voor kinderen zal nog lang na de tentoonstelling blijven staan, kleur en gezelligheid brengen in het hart van de beschermde site. De blauwe banken die de ontwerpster creëerde voor de tuinen zullen ook blijven. Haar werk is zo verweven met de geschiedenis van de site, een teken van de tijd, een waarborg voor continuïteit. Lucile heeft een bijzondere band met de steenkoolmijnen. Zeggen dat ze op de stortplaatsen is opgegroeid, zou waarschijnlijk de zaak romantiseren. Hoewel... Misschien niet helemaal. Geboren in Charleroi, groeide ze op in de buurt van haar grootouders, die werkten in de mijnen van Monceau-sur-Sambre en Anderlues. Haar grootmoeder zei vaak dat het wasgoed dat buiten te drogen hing zwart werd van het steenkoolstof. Dat weerhield de tiener niet. Lucile hield ervan rond te hangen bij de verlaten winkels van de mijnen van Monceau-Fontaine. Deze waren in 1980 verlaten, maar zaten nog vol met intrigerende voorwerpen: manometers, houten mallen, tandwielen, glas- of metalen platen… Tijdens haar clandestiene bezoeken werd dit repertoire van vormen en materialen onbewust in haar verbeelding gegraveerd. Al als kind was Lucile Soufflet aan het knutselen en tekenen. Ze volgde pianolessen, gymnastiek en dans. Van deze praktijken bleef een gratie achter, een natuurlijke relatie met het lichaam en beweging. Maar vooral droomde ze van autonomie. Of het nu gaat om het naaien van haar eigen kleding, het verbouwen van haar eten, het repareren of maken van voorwerpen, ze stortte zich in allerlei activiteiten, gesteund door een creatieve en open familie.
